23اينكه در سختى و مشقّت بيفتد هزينۀ زندگى وى را به صورت عادى كفايت خواهد كرد، و همچنين كسى كه خرج زندگى او مادام العمر تضمين شده باشد مانند زوجه؛ و يا شخصى كه زندگىاش از هدايا و عطاياى خويشاوندان و ديگران تأمين شود، مانند انسان از كار افتاده كه زندگىاش قبل از سفر حج و پس از آن يكسان است، در صورت به دست آوردن مالى كه كفاف هزينۀ حج بنمايد، حج بر او واجب مىشود. 
  
    مسأله 59- صنعتگران و صاحبان حرفه و پيشه مانند خيّاط، بنّا، آهنگران و امثال اينها كه به طور طبيعى درآمد زندگيشان از طريق حرفه و تخصصّشان به دست مىآيد، اگر مالى به دست آورند كه كفاف هزينه حجّ را بكند، حج بر آنان واجب است، و از اين قبيل است سائلى كه به وسيلۀ گدايى زندگى مىكند، اگر مالى كافى براى حج به دست آورد، حج بر او واجب خواهد شد. 
  
    مسأله 60- اگر كسى پس از اعمال حج، هزينۀ بازگشت به وطنش تلف گردد، با توجه به اينكه در ركن اول گفته شد كه هزينههاى حج شامل رفت و برگشت و مخارج هنگام اداى مناسك مىشود، اين شخص از ابتدا مستطيع نبوده است. 
  
    مسأله 61- بعيد نيست با توجه به ركن سوم كسى كه تمكن ما به الكفايهاش را از دست بدهد، از ابتدا مستطيع نباشد. 
  
    
موانع وجوب حج 
  
  
    مسأله 62- اگر واجبى مهمتر از حجة الاسلام متوجه مكلف باشد،