304براى شما يا كيل كيل تقسيم كنم؟و اين قبل از ترتيب دفاتر بوده است. 1
و گويند كه او در جابيه براى مردم سخن مىگفت.گفت هر كه مىخواهد دربارۀ اموال از من پرسشى كند بيايد كه خداى تعالى مرا خزانهدار اين اموال ساخته يا تقسيم كنندۀ آنها.
من از زنان پيامبر-ص-آغاز مىكنم و سپس به مهاجرين نخستين. 2
واقدى گويد كه در محرم سال 20 ه.دفاتر و دواوين ترتيب داد.يعقوبى گويد در سال 18 ه.عمر قوت آن سال را به خانوادههاى مسلمانان تقسيم كرد.
ابو عبيده گويد:عمر به اهل مكه چيزى نمىداد و مىگفت آنها فلان و فلانند.كلمهاى كه من دوست ندارم آن را بر زبان آورم. 3ولى روايات ديگرى هم داريم حاكى از اين كه او همۀ كسانى را كه در فتوح شركت كرده بودند بدون هيچ فرقى عطا مىداد. 4
عبد الله بن صالح از موسى بن على بن رباح از پدرش روايت كند كه عمر بن خطاب در جابيه براى مردم سخن مىگفت.و در ضمن سخن گفت:هر كس به مهاجرت شتاب كند عطاى ما هم به سوى او شتاب خواهد كرد و هر كه در مهاجرت كندى كند عطاهاى ما هم كندى كند.پس اگر كسى ملامت مىكند بايد سرزمين خود را ملامت كند.ابو عبد الله بن جراح گويد:مردانى از اهل باديه از عمر خواستند كه برايشان راتبهاى قرار دهد.عمر گفت:نه به خدا.
اول شهرنشينان را راتبه خواهم داد.هر كس خواهد در وسط بهشت جاى داشته باشد بايد در اجتماع زندگى كند، 5كه دست خدا با جماعت است.صفوان بن عمر گويد:عمر بن عبد العزيز به يزيد بن حصين نوشت كه براى سپاهيان راتبهاى مقرر كن ولى بر تو باد به شهرنشينان و زنهار از عربهاى صحرانشين.زير آنها در مجامع مسلمانان حاضر نمىشوند. 6
از مجموعه اين روايات برمىآيد كه عمر بن خطاب به هر يك از مردم عطا مىداد.و به كسانى هم كه در فتوحات شركت كرده بودند و از مردم مدينه نبودند سهمى مىداد.او مىخواست براى همۀ مردم جزيرة العرب چيزى مقرر دارد ولى موفق نشد.فقط نام مردم