14در اينجا مقصود، دقت و بحث در اين مطالب علمى و توجه به آن از نظر قرآن و حديث نيست، فقط مىخواهيم شايد از ا ين راه به مطلب آيه برسيم.
تا حال قدرى با كلمۀ «دحو الأرض» آشنا شديم، باز توضيح بيشترى از زبان اخبار دربارۀ دحو الأرض مىشنويم:
دحو الأرض، از زير كعبه و از سرزمين مكه شروع شده، سرزمين مكه قعطۀ درخشان بود كه پيش از قطعههاى ديگر، از آب ظاهر شده مىدرخشيد. زمين مكه دو هزار سال پيش از قسمتهاى ديگر، از آب ظاهر شده مىدرخشيد. زمين مكه دو هزار سال پيش از قسمتهاى ديگر آفريده شده.
فهم اين قطعهها نيز براى مسلمانان مشكل مىنمود و در سابق قبول آن جز از راه تعبد راه ديگرى نداشت، تا بنگريم قوانين طبيعت چه اندازه در فهم سخنان بزرگان به ما مساعدت مىنمايد، اگر در گذشته فهميدن تحوّلات زمين و دحو الأرض كه در قرآن به آن تصريح نموده، براى مانند ابن سينا و ديگر فلاسفۀ بزرگ اسلام مشكل بود و بايد براى ظاهر آيات تأويلات قائل شوند، امروز پس از پيدايش نظريهها، ديگر فهم اين مطالب براى عموم درس خواندهها آسان است.
زمين گسترده شد. آيا يك مرتبه تمام قطعات گسترده (دحو) گرديد يا به تدريج پيش آمد؟
چون عموم سير و تحول اصلى خلقت، تدريجى است و قطعات زمين با هم متفاوتند، بايد به تدريج پيش آمده باشد.
كدام قسمت از قسمتهاى مختلف را زودتر از قسمتهاى ديگر