79استفاده قرار مى‌گيرد، و نيمۀ ديگر به هنگام وقوف در مشعر، محلّ عبادت حاجيان است. عرفات، چنانچه در مباحث فصل بعد خواهد آمد، فضاى تصفيه براى آماده شدن و اهليّت و صلاحيّت يافتن جهت ورود به حرم و به مثابه دروازۀ حرم است.

مشعرالحرام

مشعرالحرام منطقه‌اى است بين «عرفات» و «منى» كه مقصد حاجيانِ حاضر در «عرفات» پس از غروب روز «عرفه» است. اين منطقه، محلّ وقوف حاجيان در شب عيد قربان تا طلوع آفتاب روز دهم است. «مشعر» را «مزدلفه» و همچنين «جمع» نيز مى‌گويند. ¹ مشعرالحرام، ورودى حرم است، كه پس از ورود به آن، ذكر خدا در آن توصيه شده است: فَإِذٰا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفٰاتٍ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرٰامِ وَ اذْكُرُوهُ كَمٰا هَدٰاكُمْ وَ إِنْ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضّٰالِّينَ ؛ «پس آنگاه كه از عرفات كوچ كرديد در مشعرالحرام ذكر خدا كنيد و به ياد خدا باشيد كه خدا شما را پس از آن كه به ضلالت كفر بوديد، به راه هدايت آورد.» ²

منى

صحراى منى، بيابانى است در محدودۀ حرم (به طول تقريبى 3600 متر) كه بين مشعر و مكّۀ مكرّمه قرار گرفته است، و حدّ آن از وادى محسّر (حدّ مشعرالحرام) تا جمرۀ عقبه است. علّت نامگذارى آن به «منى» موضوع «تمنّا» از حضرت احديّت بوده است. براى نمونه، گفته‌اند كه