28بخارى مىگويد: مالك و ابن ادريس گفتهاند: «رِكاز»، به گنجينههاى نهفتۀ دوران جاهليت مىگويند كه در مقدار اندك و زياد آن، خمس تعلق مى گيرد.»
ابن قدامه مىگويد: «رِكازى كه خمس به آن تعلق مى گيرد به هر گونه مالى اطلاق مى گردد هر چند از انواع گوناگونى برخوردار باشد. مانند: طلا، نقره، آهن، سُرب، مس و هر نوع ظروف و ديگر اشياء. اسحاق و ابوعبيده و ابن منذر و اهل قياس و شافعى در گفته اى، بر همين عقيده اند و در يكى از دو روايتى كه از مالك نقل شده نيز، همين معنا منظور شده است.» 1
ذىالقربى كيانند؟
در مورد ذىالقربى كه در آيات شريفۀ ذيل بدانها اشاره شده، ديدگاههاى گوناگونى عنوان شده است:
وَ اعْلَمُوا أَنَّمٰا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّٰهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبىٰ وَ الْيَتٰامىٰ وَ الْمَسٰاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ
مٰا أَفٰاءَ اللّٰهُ عَلىٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرىٰ فَلِلّٰهِ وَ