270حقيقت ناب بودند. بدين سبب اين حرم شريف را، حرم كاظمين و حرم جوادين هم گفته‌اند، چه اينكه امام‌كاظم، همان امام‌جواد است و هر دو، هم كاظمند و هم جواد. هر دو «باب الحوائج»اند و برآورندۀ نيازهاى سائلان و متوسلان.
زيارت مرقد امام‌كاظم(ع) در روايات، همپاى زيارت پيامبر و اميرمؤمنان و سيدالشهدا(ع) به حساب آمده است. در دوران‌هايى هم همچون كربلا، مورد سختگيرى سلطه‌هاى جور بوده و زيارت قبر اين دو امام، آسان و بى‌خطر نبوده است.
از امام‌رضا(ع) مى‌پرسند: پاداش كسى كه قبر پدرت را زيارت كند چيست؟ پاسخ مى‌دهد: بهشت! پس آن را زيارت كن. 1
در روزگارى كه ديوارى بر مقابر قريش احاطه داشته و قبر امام به آسانى در دسترس نبوده و مخالفان اهل‌بيت هم سيطره داشته‌اند، امامان به لحاظ تقيه، دستور مى‌دادند كه از پشت ديوار، زيارت كنند. حسين بن يسار واسطى كه فضيلت زيارت امام‌كاظم را از امام‌رضا مى‌شنود كه همتاى زيارت حضرت رسول است، مى‌پرسد: «اگر بيم داشتم و نتوانستم وارد آنجا شوم؟»
حضرت فرمود: «از پشت ديوار سلام بده». 2
به مرور زمان، قبه و بارگاهى بر مزار اين دو امام بنا شد. در سال 336ه- به دستور معزالدوله، حرم كاظمين تجديد بنا گرديد، با ساختمانى نو و ضريح و دو گنبد كه بر روى قبر ساختند و ديوارى پيرامون آن.
سابقۀ تاريخى كاظمين، نشان از خراب شدن‌هاى مكرر دارد. چه با سيل‌هاى متعدد و طغيان آب و چه با هجوم فتنه‌گران به اين شهر و قتل و غارت و تخريب. اما هر بار، باز هم مرمت و آبادان مى‌شد و اين منطقه مسكون مى‌گشت.
در قرن پنجم، در اواخر حكومت آل‌بويه، حرم شكوه و موقعيت و آراستگى بيشترى يافت و مرقد كاظمين، جاذبه‌هاى معنوى فراوان براى زيارت و سكونت در