62سنّت شد. انبياى الهى، از آدم تا خاتم در چنين وقتى به طواف و اداى ديگر مناسك قيام كردند و عمل آنان تا روز جزا بر فرزندانشان حتم و فرض شد. ¹

حجر الاسود

اين كه حجرالاسود از جانب حضرت حق بعنوان نقطۀ شروع طواف قرار داده شد، احتمال دارد به خاطر نظم زائران در برنامۀ طواف باشد و نيز به جهت اين كه طواف زائر با شروع از حجر و با ختم به حجر در هر دورى به اندازۀ معين واقع شود؛ اندازه‌اى كه ارادۀ ازلى حق به آن تعلّق گرفته، كه بيش و كم كردن آن اندازۀ معلوم، موجب بطلان طواف و بيرون رفتن از مدار عبادت است و شايد توجه داشتن زائر به مبدأ و معاد طواف، كه با حجرالاسود نظام داده مى‌شود، براى اين باشد كه طواف كننده در هر دورى، در وقت شروع طواف كه مبدأش از حجر است قلب را در كمال خلوص متوجه مبدأ هستى كند و پس از بازگشت از هر دورى به حجر، دل را متوجه معاد و روز بازگشت به حق در عرصۀ قيامت نمايد.