8وسيله گاه مادى و گاه معنوى است. گاه انسان است و گاه غير انسان. گاه خدا است و گاه اعمال و رفتار خوب مثل نماز، روزه و غير آن. وگاه ارادۀ قوى، اظهار محبّت و دوستى و مانند آن مى‌باشد. زيرا اين مطلب روشن است كه در نظام توحيدى، خداوند بزرگ، جهان را با ابزار و اسباب فراوانى آفريده است، و عقيده به واسطه‌ها براى رسيدن به هدف، يك عقيدۀ توحيدى مى‌باشد، چون خداوند تمام اسباب و علل تكوينى و تشريعى را قرار داده است و انكار كردن واسطه‌ها با توحيد واقعى ناسازگارى دارد. از نگاه انسان موحّد، مؤثّر و آفرينندۀ جهان يكى است و ساير واسطه‌ها اگر اثرى دارند مانند: رفع تشنگى به واسطۀ آب و رفع گرسنگى به واسطۀ غذا و اگر دكتر مريضى را مداوا نموده و شفا مى‌دهد تمامى اين اثر بخشى از جانب خداوند بزرگ در واسطه‌ها نهاده شده است. البته انسان موحّد واسطه‌ها را مؤثر استقلالى و در عرض خدا نمى‌بيند. بنابراين همان‌گونه كه مستقل ديدن واسطه‌ها برخلاف توحيد است انكار واسطه‌ها و توجه نكردن به آن‌ها نيز مخالف توحيد مى‌باشد.
توضيح مطلب:
از آنجا كه انسان‌ها در مشكلات و گرفتارى‌هاى خود همواره در جستجوى پناهگاهى مى‌باشند كه بتوانند با بيان مشكلات خود از سختى‌ها و ناراحتى‌ها رهايى يابند و روحيۀ خود را متحول و دگرگون نمايند و از سويى هر چه زمان رو به