190نمايد، هر چند بعداً مالى از خود پيدا كند، (1) ديگر حجّ بر او واجب نيست.
. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه مكارم نيست
(1) گلپايگانى ، صافى : و مستطيع شود.
[مسأله 2044]
مسأله 2044 اگر براى تجارت مثلاً تا جَدّه برود و مالى به دست آورد كه اگر بخواهد از آنجا به مكه رود مستطيع باشد (1) بايد حجّ كند و در صورتى كه حجّ نمايد، اگر چه بعداً مالى پيدا كند كه بتواند از وطن خود به مكه رود، ديگر حجّ بر او واجب نيست
. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه مكارم نيست
(1) فاضل : اگر براى تجارت يا كار ديگرى به جده برود و آنجا مالى به دست آورد كه اگر بخواهد از آنجا به مكه رود مستطيع باشد و ساير شرايط را دارا باشد. .
زنجانى : مسأله اگر براى تجارت مثلاً تا جدّه رود و مالى به دست آورد كه بتواند با آن مكّه رفته اعمال حجّ را بجا آورد، استطاعت مالى پيدا كرده، با داشتن ساير شرايط مستطيع است.
[مسأله 2045]
مسأله 2045 اگر انسان اجير شود كه از طرف كسى ديگر (1) حجّ كند، چنانچه خودش نتواند برود و بخواهد ديگرى را از طرف خودش بفرستد، بايد از كسى كه او را اجير كرده اجازه بگيرد.
(1) خوئى ، فاضل ، سيستانى ، تبريزى : مباشرتاً از طرف كس ديگر. .
مكارم : مسأله هر كس مى‌تواند از طرف ديگرى براى انجام حجّ اجير شود، به شرط اين كه از مسائل حجّ آگاه باشد. خواه قبلاً حجّ بجا آورده باشد يا نه، ولى اگر خودش نتواند حجّ را بجا آورد نمى‌تواند آن را به ديگرى واگذار كند مگر به اجازۀ صاحب پول.
مسائل اختصاصى
مكارم : مسأله 1741 با اجير كردن كسى براى حجّ از طرف ميّت ذمۀ او ادا نمى‌شود، مگر زمانى كه اطمينان حاصل شود او حجّ را بجا آورده است.
مكارم : مسأله 1742 جايز است از مال زكات يا سهم امام بگيرند و حجّ بجا آورند، و اين حجّ، حجِ واجب محسوب مى‌شود.
مكارم : مسأله 1743 كسى كه نياز به ازدواج دارد و بيش از مخارج آن، پولى براى حجّ ندارد، مستطيع نيست و حجّ بر او واجب نمى‌شود.
[مسأله 2046]
مسأله 2046 اگر كسى مستطيع شود و مكه نرود و فقير شود، بايد اگر چه به زحمت باشد (1) بعداً حجّ كند، و اگر به هيچ قسم نتواند (2) حجّ برود، چنانچه كسى او را براى حجّ اجير كند، بايد به مكه رود و حجّ كسى را كه براى او اجير شده بجا آورد و تا سال بعد در مكه بماند (3) و براى خود حجّ نمايد. ولى اگر ممكن باشد كه اجير شود و اجرت را نقد بگيرد و كسى كه او را اجير كرده راضى شود كه حجّ او در سال بعد بجا آورده شود، بايد سال اوّل براى خود و سال بعد براى كسى كه اجير شده حجّ نمايد.