92قاسم بن امام حسن مجتبى(ع): در كتب تاريخ، تراجم و انساب، براى امام حسن مجتبى(ع) از 15 تا 31 فرزند، ذكر شده است. 1 با مرورى اجمالى به مقاتل و منابع تاريخى، چنين به دست مىآيد كه چهار تا شش تن از فرزندان امام حسن مجتبى(ع)، به نامهاى حسن مثنّى، قاسم، عبدالله، عمرو، عبدالرحمان و ابوبكر، به همراه امام حسين(ع) به سوى كربلا، حركت كردند. 2 عبدالرحمان در مسير حج و با لباس احرام، در منطقه ابواء از دنيا رفت 3 و قاسم، عبدالله و ابوبكر نيز در روز عاشورا، به شهادت رسيدند. 4
قاسم از همسر امام حسن(ع)، به نام «رمله» كه امولد بود، به دنيا آمد. 5 شواهدى وجود دارد كه اين بانو، مادر ابوبكر بن حسن(ع) نيز بوده و در كربلا، به همراه فرزندانش، حضور داشته است. 6
برخى از منابع، سال ولادت قاسم را 47 هجرى ذكر كردهاند. 7 بنابراين او در زمان شهادت پدر بزرگوارش، سه ساله و در واقعه كربلا سيزده يا چهارده ساله بوده است. 8 اما به گفته بيهقى، او در زمان شهادت، شانزده ساله بود. 9
قاسم، نوجوانى بود كه هنوز به سن بلوغ نرسيده بود. وقتى به منظور اجازه گرفتن براى به ميدان رفتن، نزد امام حسين(ع) آمد، امام نظر بر او افكند و دست بر گردنش