10و مركز دايره‌هاى بزرگ انسانى در اوقات معينى از روز است و هم كانون گرم و مطاف حاجيان و راهيان ديار يار است كه با شوق تمام، گرداگرد خانه خدا كه خانه مردم است، دور مى‌زنند و نمايشى عظيم و ديدنى از عشق و عاشق و معشوق را نشان مى‌دهند.
كعبه و مسجدالحرام، به سبب داشتن اين عظمت بى‌نظير، در فقه اسلامى احكام ويژه‌اى دارد كه هيچ‌يك از مساجد ديگر، آن احكام را ندارند و گاهى هم احكامى دارد كه تنها مسجدالنبى با آن شريك است و در يك مورد هم مسجد كوفه و حائر حسينى با آن شركت دارند.
ما به‌خواست خدا در اين مقال، احكام فقهى ويژه‌اى را كه اختصاص به كعبه، مسجدالحرام و حرم دارد، شرح خواهيم داد. البته ميان اين احكام، در سه مورد، مسجدالنبى و در يك مورد، مسجد كوفه و حائر حسينى نيز با آن شركت دارند كه مانع از اختصاصى بودن حكم براى مسجدالحرام، در مقابل مساجد و بقاع ديگر نيست. احكام فقهى ويژه كعبه، مسجدالحرام، مكه و حرم عبارتند از: 1. وجوب احرام براى دخول به مسجدالحرام و مكه؛ 2. عدم جواز قصاص كسى كه به مسجدالحرام پناه برده است؛ 3. جواز قصر و اتمام براى مسافر در مسجدالحرام؛ 4. حرمت اخذ لقطه از حرم؛ 5. عدم جواز عبور جنب و حايض از مسجدالحرام؛ 6. حكم ساختن بنايى مرتفع‌تر از كعبه؛ 7. حكم تنجيس كعبه و مسجدالحرام؛ 8. حرمت خارج‌كردن سنگريزه و خاك از مسجدالحرام؛ 9. عدم جواز صيد در حرم؛ 10. كراهت مجاورت در مكه؛ 11. كراهت خواندن نماز يوميه در داخل كعبه؛ 12. فضيلت مخصوص نماز در مسجدالحرام؛ 13. عدم جواز مضايقه و سخت‌گيرى منازل مكه، براى حاجيان؛ 14. عدم جواز ورود غير مسلمان به مسجدالحرام و مكه.
1. وجوب احرام براى دخول به مسجدالحرام و مكه
براى كسى‌كه وارد مكه و مسجدالحرام مى‌شود، واجب است كه در يكى از مواقيت، احرام حج يا عمره ببندد و با حالت احرام وارد شود؛ خواه در ماه‌هاى حج باشد يا