21 در اصطلاح

در منابع روائى، غير از معناى لغوى قبر، معناى ديگرى نيز براى آن اراده شده است. پيامبر گرامى اسلام(ص) مى‌فرمايد:

وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْقَبْرَ رَوْضَةٌ مِنْ رِياضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النِّيرَانِ فَمَهِّدُوهُ بِالْعَمَلِ الصَّالِح. ¹

آگاه باشيد كه همانا قبر، يا باغى از باغ‌هاى بهشت است يا گودالى از گودال‌هاى جهنم. پس با كردارهاى نيك آن را آماده كنيد.

البته مراد از قبر در اين گونه روايات، عالم برزخ است كه در اصطلاح به عالم مثال و مانند آن نيز معروف است؛ نه اينكه قبر به معناى لغوى آن مراد باشد و در آنجا ثواب و عقاب اعمال داده شود. ²

علامه مجلسى(رحمه الله) نيز با دريافت همين معنا از روايات مى‌گويد: «مراد از قبر جايگاه روح انسان در عالم برزخ است. بنابراين، عالم قبر در واقع همان عالم برزخ است». ³

علامه طباطبائى(قدس سره) نيز عالم قبر را با عالم برزخ هم‌معنا دانسته، مى‌نويسد: «حيات برزخى همان عالم قبر است؛ عالمى متوسط ميان مرگ و قيامت كه در آن عالم، افراد يا متنعم هستند يا معذب، تا آنكه قيامت، قيام كند». ⁴

برخى از بزرگان اهل عرفان براى قبر معناى دقيق‌ترى بيان كرده‌اند.