57
نمادى تمام‌نما به زلالى آب و آئينه
در تاريخ و فرهنگ همه جوامع انسانى، مراسمى همگانى و نمادين به چشم مى‌خورد كه بيانگر ديدگاه‌ها، ارزش‌ها و خصوصيات رفتارى و اخلاقى آنان است. گستره اين مراسم، گاه بسيار محدود، گاه ملى و منطقه‌اى و حتى گاهى جهانى است. پاى‌بندى جوامع به طراحى و برپايى اين گونه مراسم، به علت كاركردها و سودهاى پرشمار و گوناگونى است كه اين مراسم، متوجه اعضاى يك جامعه يا پيروان يك آيين مى‌كند: از تبادل و انتقال تجارب و اطلاعات گرفته تا همگرايى بيشتر جامعه و نيز آگاهى درست از شمار، دامنه و پراكندگى جغرافيايى هم‌كيشان. هرچه از مراسم خرد به سمت آيين‌هاى ملى و جهانى حركت مى‌كنيم، تعداد اين مراسم كمتر و در عوض، فاصله زمانى‌شان بيشتر مى‌شود؛ به بيان ديگر، شمار مراسم بين‌المللى از تعداد انگشتان دست فراتر نمى‌رود و فاصله زمانى برگزارى آنها سالانه و در مواردى چندساله است. جالب آنكه همواره اديان الهى پايه‌گذار بزرگ‌ترين مراسم نمادين تاريخ بوده‌اند و در جهان معاصر نيز هيچ مكتب بشرى نتوانسته با آنها هماوردى كند. با اين حال، دين خاتم، در مقايسه با ديگر اديان الهى، در همه ابعاد معرفتى و فرهنگى، از جمله شمار و گوناگونى اجتماعات آيينى، به قله‌اى دست نيافتنى رسيده است. 1 نمازهاى جماعت