147تتبع آثار باقى‌مانده مسجد كوفه در اطراف، به سنگ قبرى برخورد كرد كه نام و نسب مختار بر آن نقش بسته بود. در اوايل روزگار ما، مدخل قبر مختار از حجره‌اى بود كه در زاويه جنوب شرقى مسجد كوفه واقع شده بود؛ اما در اين اواخر تاجرى به نام حاج محسن‌بن‌عبود شلاش خفاجى نجفى، با كمك تنى چند از علماى نجف اشرف، حرمى براى مختار ساخته و آن را به جنوب رواق و حرم مسلم‌بن‌عقيل ملحق ساخت و براى قبر او پنجره‌اى جديد ساخت. 1
خانه امام على(ع)
اين خانه در اصل منزل مسكونى امّ هانى، خواهر على(ع) بوده كه حضرت پس از انتقال به كوفه، آن را منزل خود قرار داد. اين خانه در بيرون مسجد كوفه و در زاويه جنوب غربى آن قرار دارد. ساختمان كنونى آن گرچه قديمى نيست، ليكن در محل همان خانه حضرت ساخته شده است. (تصوير شماره 12)
امام على(ع) هنگام ورود به كوفه و انتخاب آن شهر به‌عنوان پايتخت، برخلاف حاكمان و خليفه‌هاى پيشين، به دارالخلافه و دارالاماره نرفت؛ بلكه در منزل امّ‌هانى سكونت گزيد. اين خانه امروزه همچنان پابرجاست و از زندگى ساده و بى‌آلايش يك خليفه كه امپراطورى عظيمى را به دست باكفايت خويش اداره مى‌كرد، خبر مى‌دهد. از خانه تا مسجد بيست متر فاصله است و داخل آن از معمارى بسيار ساده‌اى برخوردار است. 2
دار الاماره
سعدبن‌ابى‌وقاص، نخستين حاكم كوفه، در 17ه.ق، قصرى در كنار مسجد احداث كرد كه قطر برج‌هاى آن 3/5 متر بود. از آن پس حاكمان كوفه در اين