14 وَالله الله في بَيْتِ رَبِّكُمْ لاتُخَلُّوهُ ما بَقِيْتُمْ، فَاِنَّهُ انْ تُرِكَ لَمْ تُناظَرُوا. ¹

خدا را خدا را [در نظر داشته باشيد]. درباره خانه پروردگارتان، آن را تا زنده‌ايد، خالى نگذاريد كه اگر آنجا رها شود، مهلت داده نخواهيد شد.

امام صادق(ع) نيز در اين باره فرمود:

لَوْ انَّ النّاسَ تَرَكُوا الْحجَّ لَكانَ عَلَى الْوالي انْ يُجْبِرَهُمْ عَلى ذلِكَ وعَلَى المُقامِ عِنْدَهُ وَلَوتَرَكُوا زِيارَةَ النّبي(ص) لَكانَ عَلَى الْوالي انْ يُجْبِرَهُمْ عَلى ذلِكَ وَعَلَى الُمقامِ عِنْدَهُ، فَانْ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ مالٌ انْفَقَ عَلَيْهِم مِنْ بَيْتِ مالِ الْمُسلِمينَ. ²

اگر مردم رفتن به حج را ترك كنند، بر حاكم اسلامى است كه آنان را بر اين كار و بر حضور در كنار خانه خدا وادارد، و اگر زيارت پيامبر(ص) را هم ترك كنند، بر حاكم اسلامى است كه آنان را به زيارت قبر پيامبر(ص) و بودن در كنار مرقد ايشان وادار سازد، و اگر آنان مال (هزينه سفر حج) را نداشتند، حاكم از بيت‌المال مسلمين بپردازد.

آنچه از رازورمزهاى وجوب حج و مناسك آن بيش از همه نظرها را به خود جلب مى‌كند، موضوع تربيت و خودسازى انسان است.

حج، عامل تحول و دگرگونى است. در اين سفر، انسان بايد