23مشرف مى‌شوند، با وجود مشكلات جانبى و سختى سفر و اعمال حج، باز هم مشتاق به تشرف هستند. ¹

آثار و بركات معنوى حج عبارت‌اند از:

1. رشد آگاهى و معرفت؛

2. گناه‌زدايى؛

3. بهشت رفتن؛

4. افزايش ايمان؛

5. آرامش روحى؛

6. رشد اخلاقى؛

7. دورى از دنيا؛

8. تقويت اعتقاد به امام و ولايت؛

9. ديدار امام زمان. ²

مهم‌ترين ابعاد فلسفه حج، زنده نگاه داشتن خاطرات و خدمات پيامبرانى همچون ابراهيم(ع) و اسماعيل(ع) و رسول خدا(ص) است و حج، مركز اجتماع‌هاى بين‌المللى مسلمانان است. همچنين پشتوانه اقتصاد مسلمانان و ايجاد اشتغال براى ده‌ها هزار مسلمان است و بهترين فرصت و زمان براى توبه، ياد مرگ، معاد، بريدن از همه چيز، و در انتظار موعود(عج) نشستن است. ³