1) . علماى اهل‌سنت متوجه شدند كه اگر اين حقيقت (عصمت) را در اين آيه كه از نور روشن‌تر است، بپذيرند، در مخمصه اعتقادى قرار مى‌گيرند. ازاين‌رو، بدون دليل «عصمت» را از ائمه و تلويحاً حتى از پيامبر(ص) در اينجا انكار مى‌كنند. ولى درسوره فتح ذيل آيه18 (لَقَدْ رَضِيَ اللّٰهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ). عصمت را به كل صحابه نسبت مى‌دهند. در جزوه‌اى كه به اين منظور در عربستان منتشر كردند، دلايل عدالت صحابه در قرآن كريم به نظر علماى اهل‌سنت ذكر شده است. عدالت صحابه رضى الله عنهم نزد اهل‌سنت، از مسائل قطعى عقيده است يا مى‌توان گفت: اين موضوع در دين به طور ضرورى، معلوم و مشخص است و براى اين ادعا از قرآن و سنت دليل آورده مى‌شود و دلايل بسيارى از اين دو منبع وجود دارند كه آن را ثابت مى‌كند. آيه نخست: خداوند جل جلاله مى‌فرمايد: (لَقَدْ رَضِيَ اللّٰهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبٰايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مٰا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَ أَثٰابَهُمْ فَتْحاً قَرِيباً). «خداوند از مؤمنان راضى شده همان دم كه در زير درخت با تو بيعت كردند. خدا مى‌دانست آنچه را كه در درون دل‌هايشان نهفته بود. ازاين‌رو، اطمينان خاطرى به دل‌هايشان بخشيد و فتح نزديكى را پاداششان كرد». جابر بن عبدالله رضى الله عنه گفت: ما هزار و چهارصد نفر بوديم. 1. اين آيه به‌طور آشكار و روشن دلالت مى‌كند بر اينكه خداوند آنان را تزكيه كرده است، تزكيه‌اى كه به جز خداوند، كسى نمى‌تواند بر آن آگاه باشد؛ زيرا اين تزكيه، تزكيه باطن و درون است و تزكيه آنچه در دل‌هايشان نهفته است. ازاين‌رو، خداوند از آنان راضى شد و كسى كه خداوند از او راضى شود، هرگز در كفر نمى‌ميرد؛ چون در اينجا ملاك، رضايت خدا بر وفات است؛ زيرا رضايت خدا شامل كسانى است كه مى‌داند مسلمان خواهند مرد. 2. آنچه اين ديدگاه را ثابت مى‌كند، روايتى است كه مسلم در صحيح خود آورده كه پيامبر(ص) فرموده‌اند: «لا يدخل النار إن شاء الله من أصحاب الشجرة أحد الذين بايعوا تحتها» 3. «هيچ فردى از اصحاب شجره كه با رسول الله(ص) بيعت كردند، به دوزخ داخل نخواهد شد». ابن تيميه گفته است: رضا از صفات قديمى خداوند است و خداوند فقط از بندگانى اعلام رضايت مى‌كند كه مى‌داند اسباب رضاى خدا را فراهم مى‌كنند و خداوند از هر كسى راضى شود، هيچ وقت بر او خشمگين نمى‌شود. خداوند از هر كس رضايت داشته باشد، به طور يقين، آن شخص، بهشتى است و اگر اعلام رضايت خدا پس از ايمان شخص باشد، اين به دليل ذكر مدح و ستايش اوست. اگر خداوند بداند فرد پس از كارهاى نيك، دچار كارهاى ناشايست مى‌شود، او را جزو بهشتيان به حساب نمى‌آورد. ابن حزم رحمه الله مى‌گويد: آنجا كه خداوند فرموده: آنچه در دل‌هايشان هست، مى‌داند و از آنان راضى شده و آرامش خويش را بر [دل‌هاى] آنان وارد كرده است، براى هيچ كس درست نيست كه درباره آن بينديشد يا شكى به دل راه دهد. در آيه دوم خداوند مى‌فرمايد: (مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدّٰاءُ عَلَى الْكُفّٰارِ رُحَمٰاءُ بَيْنَهُمْ تَرٰاهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً...) (الفتح: 29). نك: صحيح بخارى، كتاب المغازى، باب غزوه الحديبيه، ج6، ص45، ح 4154؛ فتح‌البارى، ج7، ص507؛ الصواعق المحرقه، ص316؛ صحيح مسلم، كتاب فضائل الصحابه، باب من فضائل اصحاب الشجره، ح 2496؛ صحيح مسلم، ج6، ص25، 1942/4؛ الصارم المسلول، صص 572 - 573؛ الفصل فى الملل والنحل، ج4، ص148. آيا «عصمت» به غير از اين تعاريفى كه بزرگان اهل‌سنت آورده اند، معنايى ديگر دارد. اين همان ضرب المثل يك بام و دو هواست كه در آيه إِنَّمٰا يُرِيدُ اللّٰهُ عصمت را براى اهل‌بيت: نمى‌پذيرند، ولى در ذيل آيه‌ى (لَقَدْ رَضِيَ اللّٰهُ)، عصمت را براى كل صحابه قائلند، درحالى‌كه همين صحابيون تحت شجره، اجازه ندادند چند صباحى از وفات پيامب(ص) بگذرد سپس با آن حضرت مخالفت كنند. فرداى آن روز دو نفر از اهل مكه آمدند و پيام مكيان را به پيامبر رساندند كه امسال به مكه وارد نشو و از همين جا برگرد و سال آينده بيا. ما به كوه‌هاى مكه كوچ مى‌كنيم و شما با اصحابتان مكه را زيارت كنيد و برگرديد. پيامبر اين شرط را پذيرفت و اين صلح را امضاء كرد. از همان زمان، اعتراض همين صحابيون تحت شجره شروع شد و بر كار پيامبر(ص) ايراد گرفتند كه چرا پس از پيمان گرفتن از ما صلح كرديد. بايد جنگ مى‌كرديم!!