28سال 1226ه .ق بنا نمود، تمام قسمت‌هايش شروع به ريزش نمود؛ به‌گونه‌اى كه به اثرى تاريخى تبديل شد.
گفتنى است اوضاع سياسى - اقتصادى نيمه دوم قرن سوم هجرى، برابر با قرن نهم ميلادى، دستخوش فراز و نشيب‌هاى فراوانى بود. قطر اين شهر در آن هنگام، بيشتر از پانصد متر نبود. اما جمعيت آن پس از گذشت نزديك به يك قرن از تأسيس - بعد از آنكه عضدالدوله ديلمى ضريح مطهر امام على(ع) را در سال 371ه .ق/ 981م، بازسازى كرد - به پنج هزار نفر رسيد.
اما به مرور زمان، اين شهر چنان رونق يافت كه ابن‌بطوطه، جهانگرد پرآوازه، در سال 726ه .ق/ 1325م. هنگام بازگشتش از زيارت خانه خدا، از اين شهر ديدن كرد. البته پس از مدتى، دوباره شهر گرفتار حوادث بسيارى شد؛ به‌طورى‌كه بر اثر خشكسالى و حملات گسترده اعراب به آنجا، اوضاع اقتصادى به‌شدت نامناسب گرديد؛ تا جايى‌كه دست‌يابى به يك قرص نان جو يا يك مشت خرما سخت شده بود. بر اثر اين اوضاع نابسامان، ساكنان شهر مهاجرت كردند و فقط پانصد خانوار در شهر باقى ماندند كه بيشتر آنان نيز جزو خادمان ضريح مطهر امام على(ع) بودند. گفته شده است جهانگرد پرتغالى، «تكسيرا»، در سال 1013ه .ق/ 1604م از وضعيت بحرانى اين شهر بازديد كرده است.
شهر نجف با تمامى ويژگى‌هايش، همواره دستخوش حوادث گوناگون بوده است و تنها نظر لطف صاحب ضريح مطهر بوده است كه شهر، جان دوباره گرفته است.
با اين حال، شهر نجف همواره، در روند حواث عراق، جهان عرب، جهان اسلام و حتى تمام دنيا تأثيرگذار بوده است. درواقع براثر تربيت دانشمندان فراوان در هر رشته، در تمامى زمينه‌هاى دينى، علمى، ملى، سياسى، اقتصادى و