259

6. زيارتگاه فاطمه دختر امام حسين(ع) در قبرستان باب‌الصغير دمشق

اين زيارتگاه در قبرستان باب‌الصغير دمشق، در فاصله كمى از زيارتگاه قبلى، از سمت جنوب غربى آن قرار دارد.

فاطمه دختر گرامى امام حسين(ع)، مادرش ام‌اسحاق بنت طلحة بن عبيدالله تميمى بوده است. ¹ روايت شده است كه حسن مثنى، فرزند امام حسن مجتبى(ع)، از عمويش امام حسين(ع)، يكى از دو دختر ايشان (فاطمه و سكينه) را خواستگارى كرد. امام حسين(ع) دختر خود فاطمه را، به علت شباهتى كه با حضرت فاطمه زهرا(عليها السلام) داشت، براى او انتخاب كرد. گويند پس از وفات حسن مثنى، فاطمه بر قبرش خيمه‌اى زد و در آن شب‌ها را به قيام، و روزها را به روزه مى‌گذارند. ² او در سال 117ه.ق در مدينه منوره درگذشت. ³

در منابع تاريخى به وجود مزار فاطمه دختر امام حسين(ع) در باب‌الصغير اشاره نشده است. اما صاحب «منتخبات التواريخ لدمشق»، از مزارى منتسب به فاطمه دختر امام على(ع) در باب‌الصغير سخن گفته است ⁴ كه به احتمال زياد قابل تطبيق بر همين مزار است و شايد در آن دوره به دختر اميرمؤمنان(ع) منسوب بوده است؛ درحالى‌كه كتيبه‌اى قديمى از قرن پنجم هجرى روى قبر وجود دارد كه شخصيت مدفون در آن را زنى به نام فاطمه بنت احمد بن حسين بن سبطى معرفى مى‌كند كه در سال 439ه .ق، در زمان حكومت فاطميان بر دمشق، درگذشته است.

با استناد به نوشته ابن طولون صالحى در يكى از كتاب‌هاى خود، چنين برداشت مى‌شود كه گويا تا پيش از قرن نهم ه .ق، اين زيارتگاه بخشى از خانقاه طريقه قلندريه بوده است كه در سال 899 ه .ق قبر فاطمه بنت احمد بن حسين در زمين آن شناسايى،