29
فصل دوم: كليات
1. جايگاه غروب شرعى در فقه عبادات
مسئله غروب، به‌عنوان مبدأ وقت و زمان در فقه اسلامى اعم از شيعه و سنى، در سه حكم كثيرالابتلا مطرح مى‌شود. اولين جايگاه، مبدأ زمان نماز مغرب است. فريقين متفق‌اند كه با غروب خورشيد وقت نماز مغرب داخل مى‌شود؛ گرچه نسبت به آنچه باعث تحقق غروب مى‌شود اختلاف ديدگاه وجود دارد. محقق حلى(رحمه الله) مى‌نويسد: «ابتداى وقت نماز مغرب از غروب خورشيد بوده و اين مطلب مورد اجماع همه علماست». 1 سمرقندى، از فقهاى عامه، نيز اين‌گونه مى‌نويسد: «بدون هيچ اختلافى، اول وقت مغرب زمانى است كه خورشيد غروب مى‌نمايد». 2
دومين جايگاه، مربوط به زمان افطار براى صائم است. اين مسئله نيز در فقه اسلامى مورد اتفاق است كه زمان صوم با غروب شمس تمام مى‌شود و با آن افطار جايز مى‌گردد. در اين زمينه، عباراتى از فريقين بر اين مطلب دلالت دارد. عينى، از فقهاى اهل سنت، در توضيح روايت «قوله: وصلّى بي المغرب حين أفطر الصائم»؛ مى‌نويسد