30است. 1 بنابراين تحويلى‌نگرى از عمده‌ترين خطاهاى روش‌شناختى در پژوهش و به‌طور كلى در انديشه است؛ زيرا مانع دست‌يابى به ديدگاهى فراگير درباره مسئله مورد پژوهش مى‌شود. اين خطا در دين‌پژوهى به دليل ساختار چندتبارى مسائل و چند ضلعى بودن پديدارهاى دينى، بيش از گستره‌هاى ديگر آسيب مى‌رساند. 2
بسيارى با فروكاستن حج به يك فريضه عبادى صرف، فقط به اداى صحيح مناسك و اعمال آن بسنده مى‌كنند و برخى با دغدغه‌هاى فرقه‌گرايانه و مجادلات كلامى، حج را فرصتى براى پى‌گيرى مجادلات و مباحثات كلامى خود مى‌دانند و با تأكيد برجنبه‌هاى تفرقه برانگيز بر طبل حقانيت خود مى‌كوبند و به اثبات بطلان ديگر مذاهب اسلامى همت مى‌گمارند. برخى از اهل سير و سلوك نيز گوشه‌نشينى و چله‌نشينى در ايام حج را توصيه مى‌كنند و سعى دارند تفسيرى عرفانى و باطنى از همه مناسك و شعائر حج، به دست دهند. برخى نيز با غفلت از احوال درونى و معنوى خويش، فقط به دنبال استفاده سياسى و اجتماعى از حج‌اند.