27مىدانند 1 و به لحاظ جامعيت، آن را در ميان همه فرايض اسلامى بىهمتا عنوان مىكنند؛ زيرا داراى خصوصياتى است كه در هيچ فريضه ديگر اسلامى نيست؛ خصوصياتى كه ناظر به امت و دنيا است 2 و «در حقيقت خلاصهاى از اسلام و همه دعوتهاى الهى نيز هست». 3 ايشان در باب اهميت و جامعيت حج مىنويسند:
«ويژگى شعائر حج در آميختگى دنيا و آخرت و آميختگى فرد و اجتماع است. كعبه بىپيرايه و پرشكوه؛ طواف جسمها و دلها بر گِرد يك محورِ استوار و ابدى؛ سعى و تلاش مداوم و منظم ميان يك مبدأ و منتها؛ كوچ همگانى به عرصههاى رستاخيزىِ عرفات و مشعر و حال و حضورى كه دلها را در اين محشر عظيم، صفا و طراوت مىبخشد؛ هجوم همگانى براى مقابله با نماد شيطان؛ و آنگاه همگامى همه، از همه جا و همه رنگ و همهگون، در همه اين مراسم پر رمز و راز و لبريز از معنى و نشانههاى هدايت... ويژگىهاى انحصارى اين فريضه پرمعنى و پرمضمون است». 4
با گفتارپژوهى در بيانات و پيامهاى مقام معظم رهبرى در پيرامون كنگره عظيم حج، روشن مىشود كه چند ويژگى مهم در انديشه ايشان متبلور است: نگرش مسئله محور، نگرش آسيب شناسانه، ارائه راه حلهاى عملياتى و پيشنهادات راهگشا. اما آنچه بيش از همه به چشم مىآيد رهيافت جامع نگرانه ايشان به حج و مسائل پيرامون آن است. در انديشه مقام معظم رهبرى حج يك مفهوم تكتبارى و تكبُعدى نيست؛ بلكه ايشان حج را مسئلهاى چندتبارى و داراى ابعاد و مراتب مىدانند و بههمين جهت از جوانب مختلف، به تبيين و تفسير حج پرداختهاند.