20 زمان مرزهاى سياسى اين، امپراتورى، از شرق، به رود پنجاب در هند و در غرب، به صحراى ليبى مى‌رسيد. 1
آخرين پادشاه قدرتمند اين سلسله، داريوش اول (486 - 522 ق.م) بود كه براى بهبود اداره سرزمين‌هاى خود، تشكيلات ادارى و مقررات تازه‌اى وضع كرد. از زمان اين پادشاه، درگيرى و رقابت ميان يونانيان و هخامنشيان آغاز شد كه برخى از اين جنگ‌ها با تعبير مواجهه شرق و غرب يا جنگ‌هاى ايران و يونان ياد كرده‌اند.
سلسله ديگرى كه در ايران عصر باستان بر اين سرزمين حكم راندند، سلوكيان بودند. «اسكندر مقدونى» در پى انحطاط هخامنشيان كه از زمان «خشايارشاه» آغاز و در زمان «داريوش سوم» به اوج خود رسيد، پس از تسلط بر يونان، به قلمرو هخامنشيان در شرق لشكركشيد. او با شكست دادن سپاه هخامنشى، موفق به تسخير شوش و تخت جمشيد (331 ق.م)، مراكز سياسى هخامنشيان، شد و به اين ترتيب، ايرانيان حدود يك سده، تحت سلطه اسكندر و جانشينانش كه به سلوكيان شهرت يافتند، قرار گرفتند. 2
سومين قوم آريايى كه در ايران باستان حكومت تشكيل دادند، اشكانيان (پارت‌ها) بودند. آنان عليه سلوكيان شوريدند 3 و با عقب راندن تدريجى آنها از شمال شرق و ديگر سرزمين‌هاى تحت اشغال، دولتى تأسيس كردند كه به دليل نام اولين شخص از اين قوم كه اشك