35صاحب معجم ما استعجم نيز به برخى از منازل پيامبر با استناد به حديث هجرت اشاره كرده است ¹ كه يكى از مستندات نويسنده كتاب على طريق الهجرة بوده است.

مقدسى در البدء و التاريخ مى‌گويد:

قالَ ابنُ اسحق وَخَرَجَ بِهِمَا اسفَل مَكَّة ثُمَّ مَضى بِهِمَا عَلَى السّاحِلِ اسْفَل مِن عُسْفان فَهَبَط بِهِما العَرجَ ثُمَّ لَزَمَ الجادَّة إلَى المَدينة. ²

ابن اسحاق گويد: راهنما، ايشان [رسول خدا(ص) و ابوبكر] را به پايين مكه برد و از آنجا به كنار يا پايين‌تر از عسفان و در عرج فرود آورد. سپس راه مدينه را در پيش گرفت.

ابن جوزى در المنتظم مى‌گويد: «

... فَاَخَذَ بِهِمْ عَلى طَرِيقِ السَّواحِلِ...» . ³

و زهرى در المغازى النبوية مى‌گويد: «

والدَّلِيلُ الدئلى فَاَخَذَ بِهِم طَريق أذاخِر، وَ هُوَ طَرِيقُ السَّواحِلِ» . ⁴

ابن خلدون در تاريخ خود مى‌گويد:

سَلَكَ الدَّليلُ مِن اسْفَلِ مَكَّةَ عَلَى السَّاحِلِ مِن عُسْفان وَ امَجَ وَ اجازَ قَديداً إلَى العَرَج ثُمَّ إلَى قُبا مِن عَوالى مَدِينَة. ⁵

راهنما، آنان را از پايين مكه به طرف ساحل برد، زير عسفان و امج و از قديد گذشت و به عرج رسيد. سپس از بالاى مدينه به قبا رفت.

بيهقى در دلائل النبوة مى‌گويد: در روايت موسى بن عقبه دليل، آنها را از جنوب مكه برد و بعد از ساحل عبور داد؛ از جنوب عسفان.... ⁶