28با اين بيان، حضرت مفهوم حقيقى هجرت را شناخت حق و حجت در هر زمان و هجرت به سوى او بيان كرده است و مهاجر كسى است كه در هر زمان به سوى حجت، هجرت مى‌كند. با اين وصف هجرت پيامبر اسلام و مهاجران از اصحاب و آل او، سمبل اعلاى هجرت بوده و پيامبر نمونه اعلاى مهاجر است كه از سرزمينى در بند شرك و كفر، به سوى سرزمينى كه در آن پرچم حكومت توحيد ناب برافراشته مى‌شود، هجرت كرده است.
امّا هجرت پيامبر يك حادثه تاريخى است. قضيه‌اى است كه واقع شده است؛ قضية فى واقعة و همان قضيه از اين جهت كه تاريخى است، ديگر قابل تكرار نيست. منظور ما از هجرت در اين نوشته، هجرت به معناى اصطلاحى آن است كه هجرت رسول‌خدا(ص) از مكه به مدينه است و تنها به جنبه جغرافيايى و تاريخى مسير هجرت پيامبر مى‌پردازيم. در ساير زمينه‌ها بحث‌هاى فراوانى در كتب تاريخى، تفسيرى و كلامى صورت گرفته است.
داستان هجرت
پس از گذشت سيزده سال از مقابله و مبارزه خصمانه قريش با پيامبر و آزار صحابه پيامبر، خداوند در آياتى به هجرت مؤمنين، دستور داد. پيش از اين فرمان الهى، مسلمانان در طى دو هجرت به حبشه، موفقيت هجرت را تجربه كرده بودند و تنها چاره بقا و پيشرفت اسلام را در هجرت مى‌ديدند. 1 پيامبر در رايزنى با اصحاب، نقاط مختلفى را براى هجرت اصلى و حقيقى، يعنى هجرت به مدينه مورد بررسى قرار داده بود و چند نقطه از نقاط مجاور و نزديك به مكه را ارزيابى