462

3. شاهد گرفتن براى عقد

اماميه؛ مستحب است.

مذاهب چهارگانه (جز مالكيه)؛ حضور دو شاهد هنگام عقد ضرورى است و الاّ عقد باطل خواهد بود.

مالكيه؛ حضور دو شاهد براى عقد مندوب است ولى براى دخول لازم مى‌باشد. ¹

4. نكاح اكراهى و هزلى

اماميه؛ باطل است.

مذاهب چهارگانه؛ نكاح هزلى؛ مانند طلاق و عتق هزلى منعقد مى‌شود، ولى به عقيده سه مذهب، جز مذهب حنفيه، نكاح اكراهى منعقد نمى‌گردد. حنفيه نكاح اكراهى را صحيح دانسته‌اند. ²

5. لزوم ولىّ در نكاح

اماميه؛ براى عقد پسر و دختر صغير و مجنون متصل به بلوغ، وجود ولىّ شرط است و در بالغۀ رشيدۀ غير باكره شرط نيست، ولى در باكرۀ رشيده اختلافى است و احتياط در اذن از اوست.

حنبليه؛ وجود ولىّ ضرورى است و نكاح بدون ولى يا نايب او باطل است، ولى در غير باكرۀ بالغ، رضايت او هم مانند ولىّ شرط است.

حنفيه؛ ولىّ براى صغيره و كبيرۀ مجنونه ضرورى است، ليكن براى بالغۀ عاقلۀ باكره يا ثيّب ضرورى نيست. البته بايد زوج كفو باشد و الاّ ولىّ مى‌تواند اعتراض و نكاح را فسخ كند.