13

1 «شيعه» در لغت و اصطلاح

شيعه در لغت، پيروان و ياوران يك شخص است.

ابن فارس گفته است : شيعه دو معناى ريشه‌اى دارد، يكى بر يارى دلالت دارد و ديگرى بر پخش و گسترش. اينكه مى‌گويند فلانى وقتى بيرون رفت، ديگرى او را مشايعت كرد، از معناى اوّل است. ¹

سخنان ديگرى از فرهنگ نگاران همه به يك معنى اشاره دارد. نتيجه اين كه : «شيعه» جماعتى است كه پيرو رييس خودند و انديشه‌اى و احد دارند و در سايۀ اين فكر مشترك، با هم يارى و همكارى دارند.

اين، معناى لغوى شيعه است، امّا در اينجا معناى دوّم يعنى آنچه ميان عالمان مصطلح است مهم است.

وقتى شيعه گفته مى‌شود، مقصود از آن عبارت است از :

1 . كسى كه دوستدار على عليه السلام و فرزندان اوست، به اين اعتبار كه آنان خاندان پيامبرند و خداوند در قرآن مودّت آنان را واجب كرده است.

شيعه به اين معنى، جز بر نواصب كه دشمن على عليه السلام و خاندان اويند، به همۀ مسلمانان، گفته مى‌شود. ريشۀ آن انديشه (ناصبى‌گرى) به دوران معاويه بر مى‌گردد كه پايه‌گذار دشنام به على عليه السلام بر فراز منبرها بود. جز