57
تفسير
اين آيات شريفه حدود و لوازم يك حكم را متعرض است كه «قٰاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللّٰهِ» اصل حكم قتال را بيان مى‌كند و هدف از آن را نيز مشخص مى‌كند كه مى‌بايست جنگ به خاطر خداوند باشد نه به خاطر انتقام‌جويى و رياست‌طلبى و جمع آورى غنايم و ... و با جمله‌ى «لاٰ تَعْتَدُوا» محدوديت آن را مطرح ساخته كه در جنگ از حدّ تجاوز نكنيد كه خدا تجاوزكاران را دوست ندارد.
در آيه‌ى بعد جهت تشديد و سخت‌گيرى را بيان نموده كه شما هر كجا آن‌ها را يافتيد بكشيد و به مسلمانان اجازه مى‌دهد به همان گونه كه آن‌ها شما را از مكه بيرون كردند با آن‌ها مقابله به مثل كنيد و آن‌ها را بيرون كنيد. بعد محدوديت مكانى را مطرح مى‌كند؛ «وَ لاٰ تُقٰاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرٰامِ» ، بعد از آن محدوديت زمانى را نيز بيان مى‌كند كه مى‌فرمايد: «وَ قٰاتِلُوهُمْ حَتّٰى لاٰ تَكُونَ فِتْنَةٌ».
نكته‌ها
1. دستور قتال با مشركان مكه
سياق آيات شريفه دلالت دارد بر اين كه يك دفعه نازل شده است و مقصود از آن دستور قتال براى اولين بار با مشركان مكه است چون در اين آيات سخن از بيرون ساختن ايشان از جايى است كه مؤمنان را بيرون كرده‌اند و نهى از قتال در خانه‌ى خدا و ايجاد فتنه و تشريع قصاص از امورى كه مربوط به ايشان است مطرح شده است.
علاوه بر اين كه خداوند قتال با مشركان را مقيد به قتال آن‌ها با مسلمانان دانسته است؛ «وَ قٰاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللّٰهِ الَّذِينَ يُقٰاتِلُونَكُمْ» و معناى اين كلام اين نيست كه اگر كسى با شما جنگ كرد شما هم با او جنگ كنيد، همچنين معناى اين كلام اين نيست كه