25هم بنشينند، مشكلات زيادى را حل نخواهند كرد.
آيا اين موضوع را كوچك مىشماريد؟
پس از خود مىپرسيم، چه بايد كرد؟
ما عادت داريم كه مشكلات كوچك را بزرگتر از آنچه هست جلوه دهيم. در حالى كه دشمنان ما چنين نيستند مىبينيم كه يهوديان پنج قاره جهان كه در اسرائيل جمع شدهاند داراى زبان واحدى نيستند ولى مجبورند براى تفاهم، زبان عبرى جديد را كه احتمالاً سختتر از زبان مادريشان است بياموزند. بر مسلمانان است كه براى رسيدن به اهداف عاليه زبان مشتركى داشته باشند و چه بهتر كه زبان قرآن را برگزينند، زيرا در مقايسه با ساير زبانها بخصوص اسپرانتو 1 از گرايشهاى فرهنگى خاص مصون است. اكنون بر كليه حجاج فرض است كه قبل از رفتن به سفر حج يك دوره كوتاهمدت محاوره زبان عربى را بياموزند.
سازمان حج مىتواند از چند ماه قبل از حركت در همه شهرستانها به تأسيس چنين كلاسهايى مبادرت ورزد. بايد پذيرفت كه تأسيس چنين كلاسهايى بودجه هنگفت نمىخواهد و به علاوه اين كار موجب گسترش فرهنگ عمومى و اجبار مردم به آموزش و تحصيل خواهد شد.