19
44
-در مورد تشخيص اعلم از چه كسى بايد سؤال كرد و از چه كسى تقليد كنم؟
بسمه تعالى
-بايد در تشخيص اعلم از اهل خبره يعنى علماء مجتهدشناس فحص كنيد و از اعلم مجتهدين زنده يا محتمل الاعلميه تقليد نماييد، و اللّه العالم.
45
-آيا مى‌توانيم در بعضى از مسائل از يك مجتهد و مسائل ديگر را از مجتهد ديگر تقليد كنيم در صورتى كه تا بحال به آن مسائل يا احكام عمل نكرده‌ايم؟
بسمه تعالى
-احكام و مسائل شرعيه را بايد از مجتهد اعلم يا محتمل الاعلميه تقليد كنيد و نمى‌توانيد به مجتهد ديگر رجوع كنيد، و چنانچه احتمال اعلميت در چند نفر باشد تبعيض در تقليد-به اينكه بعضى از مسائل را از يكى از مجتهدين محتمل الاعلميه و بعض ديگر را از محتمل الاعلميۀ ديگر تقليد نماييد-به شرط اينكه علم به مخالفت با تكليف پيدا نشود، مانعى ندارد و در مسائلى كه از يكى از آنها ياد گرفته‌ايد نمى‌توانيد به مجتهد ديگر رجوع كنيد، و اللّه العالم.
46
-بنده در احكام مسافر و اخذ وطن مقلد حضرت آيت اللّه العظمى خمينى رحمه اللّه بودم و بعد از آن به فتواى آية اللّه العظمى اراكى رحمه اللّه عمل مى‌نمودم. آيا فعلا مى‌توانم به فتواى يكى از مراجعى كه جامعۀ محترم مدرسين اعلام كردند عمل نمايم؟
بسمه تعالى
-وظيفه مراجعه به اعلم يا محتمل الاعلميه بخصوصه است، و اللّه العالم.
47
-در تقليد از مرجع اعلم، مى‌دانيم كه بايد از دو عالم خبره تحقيق كرد، امّا مردم نوعا به علت جهل به مسأله و عدم قدرت و قوۀ تميز بين خبره و غير خبره، از هر روحانى و معمّم كه به او دسترسى داشته باشند سؤال و تحقيق مى‌كنند و به صرف روحانى بودن شخص از او تحقيق مى‌كنند و ممكن است غير اعلم را معرفى كنند.
حال در اين صورت كه تحقيق از اهل خبره صورت نگرفته و متوجه هم نشده و از غير اعلم تقليد مى‌شود، تكليف چيست؟
بسمه تعالى
-بعد كه متوجه شده بايد با تحقيق صحيح از اعلم تقليد كند، و اگر اعمال گذشته با فتاواى او موافقت دارد كافى است، و اللّه العالم.
48
-فرق مرجع تقليد اعلم و ولىّ فقيه در حاكم بودن و نفوذ حكم و ولايت و ساير مسائل