24
شبهه دوم: «اذ» ظرف براى گذشته نه آينده
محمد بن صالح العثيمين در اعتراض به استفاده عموم از آيه مىگويد:
إذ هذه ظرف لما مضى، و ليست ظرفاً للمستقبل. لم يقل الله: و لو انّهم إذا ظلموا، بل قال: إذ ظلموا، فالآية تتحدث عن أمر وقع في حياة الرسول(ص)، و استغفار الرسول(ص) بعد مماته أمر متعذر، لانّه إذا مات انقطع عمله إلاّ من ثلاث، كما قال الرسول(ص): (صدقة جارية أو علم ينتفع به أو ولد صالح يدعو له). فلايمكن للإنسان بعد موته أن يستغفر لأحد، بل ولا يستغفر لنفسه أيضاً؛ لانّ العمل انقطع. 1
(اذ) در اينجا ظرف است براى گذشته نه براى آينده. خداوند نفرموده: اگر آنان زمانى كه ظلم مىكنند، بلكه فرموده: زمانى كه ظلم كردند، پس آيه سخن از امرى دارد كه در زمان حيات پيامبر(ص) واقع شده، و استغفار پيامبر(ص) بعد از وفاتش امرى غير ممكن است؛ زيرا انسان چون بميرد عملش منقطع مىشود مگر از سه چيز آنگونه كه پيامبر(ص) فرمود: (صدقه جاريه، يا علمى كه به آن نفع