59

ج) ثبوت كفر براى تارك حج

در اهمّيت و جايگاه حج (و زيارت خانه خدا) در روايات همين بس كه تارك آن، در صورتى كه عذر شرعى نداشته باشد، كافر معرفى شده است. چنان‌كه رسول خدا(ص) در وصيتش به امام على(ع) فرمود:

يا عَليّ! كَفَرَ بِاللهِ العَظيم مِن هذهِ الاُمّة عَشرَة ... وَ مَن وُجِدَ سَعَةً فَماتَ وَ لَم يَحُجَّ يا عَليّ تارِكُ الحَجّ وَ هُوَ مُستَطيعٌ كافِر يَقُولُ اللهُ تَعالي: (وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعٰالَمِينَ) يا عَليّ! مَن سَوَّفَ الحَجَّ حَتّي يَموتَ بَعَثَهُ اللهُ يَومَ القيامَةِ يهوديّاً او نَصرانيّاًً. ¹

اى على! از اين امّت ده گروه به خداوند كافر شده‌اند... [يكى هم] كسانى كه توانگرند و بى آن كه به حج بروند از دنيا مى‌روند. اى على! ترك‌كننده حج در حال استطاعت كافر است. خداى متعال، مى‌فرمايد: براى خداست بر عهده مردم، حج خانه خدا براى كسى كه راهى [استطاعت و توانايى] داشته باشد و هر كس كفر ورزد، خداوند از جهانيان بى‌نياز است. اى على! هر كس حج را آن قدر تأخير اندازد تا مرگش فرارسد، خداوند در روز قيامت او را يهودى يا نصرانى برمى‌انگيزد [محشور مى‌كند].

ذريح محاربى از امام صادق(ع) روايت كرده است كه حضرت فرمود:

مَن ماتَ وَ لَم يَحُجَّ حَجَّةَ الاسلام لَم يَمنَعهُ مِن ذلكَ حاجَةٌ تَجحفُ بِه او مَرَضٌ لا يُطيقُ فيهِ الحَجّ او سلطانٌ يَمنَعُهُ فَليَمُت يَهوديّاً او نَصرانيّاً. ²

كسى كه بعد از استطاعت، كوتاهى كند و حج واجب خود را به جا نياورد تا بميرد و علت تأخير نيازمندى شديد، مرض و بيمارى كه با آن توان حج را نداشته باشد و يا حاكم و پادشاهى مانع آن شود، نباشد بايد يهودى و يا نصرانى بميرد.

3. اهمّيت حج در سيره ائمه معصومين:

در اين قسمت به طور جداگانه به سيره عملى امامان معصوم: درباره حج مى‌پردازيم: