50
(وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ) (حج: 27)
مردم را دعوت عمومى به حج كن تا پياده و سواره بر مركب‌هاى لاغر، از هر راهى دور، به سوى تو بيايند.
چه بسا در ميان آنان افراد زيادى وجود دارند كه دارايى آنها، به اندازه‌اى نيست كه با مركب و وسيله نقليه به مكه بروند. اما مى‌توانند با پاى پياده به زيارت خانه خدا بروند، از اين رو، چون توان رفتن دارند، حج از آنها ساقط نمى‌شود.
در روايات اسلامى، نيز تصريح شده است كه حج بر همه مردم واجب است، فقير باشند يا غنى. چنان‌كه از عبد الرّحمن بن حجاج نقل شده است:
قُلتُ لاَبي عَبدِ الله(ع): الحَجُّ عَلي الغَني وَالفَقير؟ فَقالَ: الحَجُّ عَلَي النّاسِ جَميعاً كِبارُهُم وَ صِغَارُهُم فَمَن كانَ لَهُ عُذرٌ عَذَّرَهُ الله. 1
از امام صادق(ع) سؤال كردم؟ آيا حج بر فقير و غنى [هر دو] واجب است؟ امام فرمود: حج بر همه مردم از بزرگ آنان تا كوچكشان هست. پس هر كس، عذرى داشته باشد، خداى تعالى او را معذور مى‌دارد.
از ابو بصير نيز روايت شده است:
قُلتُ لاَبي عَبدالله(ع) عَن قَولِ اللهِ عزَّوَجَلَّ:
(وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً)
قالَ: يَمشي ان لَم يَكُن عِندَهُ، قُلتُ لا يَقدِرُ عَلَي المَشي قالَ: يَمشي وَ يَركَب، قُلتُ: لا يَقدِرُ عَلي ذلِكَ، قالَ: يَخدِمُ القَومَ وَ يَخرُجُ مَعَهُم. 2
به امام صادق(ع) از معناى قول خداى عزّوجلّ: (وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً) پرسيدم، حضرت فرمود: اگر استطاعت ندارد، پياده برود. گفتم: قدرت بر پياده رفتن ندارد. فرمود: گاهى پياده و گاهى سواره برود. گفتم: بر پياده رفتن هم قدرت ندارد. فرمود: ديگران [همراهان] را خدمت كند و با آنان به مكه برود.