36

الف) كعبه ¹ نخستين خانه عبادت بر روى زمين

(إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ). ²

همانا نخستين خانه‌اى كه براى مردم قرار داده شد، خانه‌اى در بكّه است كه مبارك گردانيده و آن هدايتى براى جهانيان است.

روايات مذكور در كهن‌ترين منبعِ تاريخى؛ حاكى از آن است كه كعبه پيش از آفرينش آسمان‌ها و زمين، چون حُبابى روى آب بود و اندك اندك قسمت‌هاى ديگر زمين از زير آن گسترده شد و وسعت يافت. ³ به گفته برخى از روايات، كعبه را حضرت آدم(ع) بنا كرد.

هنگام طوفان نوح(ع) كعبه از ديده‌ها پنهان شد و از آن دوران تا زمان حضرت ابراهيم(ع) پنهان بود تا آن‌كه خداوند مكان آن را به ابراهيم(ع) نشان داد. ( وَ إِذْ بَوَّأْنٰا لِإِبْرٰاهِيمَ مَكٰانَ الْبَيْتِ... )، ⁴ ايشان از شام به مكّه حركت كرد و پسرش، اسماعيل(ع) و همسرش، هاجر(س) را نيز همراه خود برد. اسماعيل(ع) در آن دوران، كودكى شيرخواره بود. ابراهيم(ع) با راهنمايى جبرئيل(ع)، آن دو را كنار حِجر اسماعيل كنونى جاى داد و