30موفّق گرديد تا كوه احد را دور زده و از پشت بر مسلمانان بتازد.
از اين لحظه بود كه مسلمانان و حتّى رسول خدا صلى الله عليه و آله در محاصره قرار گرفتند و جمعى از آنان به شهادت رسيدند، چنان‌كه جان رسول خدا صلى الله عليه و آله نيز در معرض خطر جدى قرار گرفت. مسلمانان جز دو سه تن معدود، بقيه از برابر قريش فرار كردند. و تنها على عليه السلام در پيش روى رسول خدا صلى الله عليه و آله شمشير زد و شرّ دشمنان را دفع مى‌كرد. به گفتۀ طبرى در اين هنگام جبرئيل گفت: اى رسول خدا صلى الله عليه و آله اين نهايت فداكارى است كه على عليه السلام از خود نشان مى‌دهد. رسول خدا صلى الله عليه و آله ضمن تصديق گفتۀ جبرئيل فرمود:
«و ما يَمنَعُهُ مِنْ هٰذا؟! و هو منّى و انا منه!» يعنى: «چرا چنين نباشد؟! و حال آنكه او از من و من از او هستم!» در دنبالۀ حديث آمده است كه جبرئيل گفت:
«وَ أَنَا مِنْكُمَا» . در اين هنگام ندايى شنيده شد كه:
«لاَ سَيْفَ إِلاَّ ذُو الْفَقَارِ وَ لاَ فَتَى إِلاَّ عَلِيٌّ». 1
تعبير رسول خدا صلى الله عليه و آله كه مى‌فرمايد:
«هو منّى و انا منه» بيانگر همان پيمان اتّحاد و يگانگى بين رسول خدا صلى الله عليه و آله و على عليه السلام است. و به جهت تعهّد على عليه السلام در دفاع از جان رسول گرامى صلى الله عليه و آله امير مؤمنان ملقب به «قصيم» گرديد. 2