17
1- تشيع در چه زمانى پديد آمده است؟!
سؤال: درباره پيدايش شيعه فرضيه‌ها و نظريات مختلفى مطرح شده است، بفرماييد تشيع از چه زمانى پديد آمده است؟
پاسخ: معمولاً اين نوع پرسش‌ها درباره نحله‌هاى كلامى و فرقه‌هاى مذهبى مطرح مى‌شود كه پس از رحلت پيامبر اسلام پديد آمده‌اند؛ مثلاً مى‌گويند: مذهب اشعرى چگونه و از چه زمانى پديد آمده؟ در پاسخ گفته مى‌شود: مذهب اشعرى مكتبى كلامى است كه ابوالحسن اشعرى (260-324ه-) در آغاز قرن چهارم آن را پى‌ريزى كرد. در مقابل آن، مذهب معتزله قرار دارد كه آن هم يك مذهب كلامى است و واصل بن عطا(80- 130ه-) شاگرد حسن بصرى (م110ه-) آن را بنيان نهاد. در اين موارد، مى‌توان براى پيدايش مذهب، تاريخ مشخصى تعيين كرد.
اين گفته در خصوص مذاهب فقهى نيز صادق است. مذهب حنفى به وسيله ابوحنيفه(80- 150ه-) و مذهب شافعى به وسيله محمد بن ادريس شافعى(150- 204ه-) پديد آمد و همچنين ديگر مذاهب فقهى نيز تاريخ پيدايش مشخصى دارند. امّا تشيع يك مذهب كلامى و فقهى نيست كه پس از پيدايش اسلام و درگذشت رسول خدا(ص) پديد آمده باشد.