11راه حج» بگزاريم. اسامى اين افراد را در صفحات نخست سفرنامه ملاحظه ميكنيم.

مسير عبور وى، يك مسير دريايى است كه در نيمۀ اخير دورۀ قاجارى كم وبيش مورد استفادۀ حجاج، به خصوص افراد ثروتمند بوده است. وى از راه باكو به تفليس رفته و از آنجا از راه درياى سياه به استانبول و سپس وارد درياى مديترانه شده، به بيروت مى رود. آنگاه عازم دمشق شده و پس از زيارت حضرت زينب و رقيه(س) با قطار تازه تأسيس ميان دمشق - مدينه راهىِ حرمين شريفين شده است. اين قطار تا مدينۀ منوره بود. وى پس از اقامت چند روزه در مدينه عازم مكه شده، اعمال حج را انجام مى دهد. بازگشت او از جده به سمت درياى عمان و سپس خليج فارس است. او در بصره پياده شده و از آنجا عازم عتبات مى شود.

در جمع، وصف او از پديدههايى كه برابر ديدگانش بوده، وصفى خواندنى و همراه با طنز مختصرى است. چيزى كه سبب شيرينى محدود آن شده است. اين زمان نگارش فارسى اندكى روان تر شده بود و اين روانى را در نوشتۀ حاضر نيز مى‌توان ديد.

بهطور كلى، اتفاق بزرگ و مهمى در اين سفر روى نداده است. شايد تنها استثنا، داستانى است كه براى بخشى از كاروان حجاج در نزديكى مدينه، در وقت