16سرزمين‌هاى ديگر برخوردار از رشد و پيشرفت گشته بود؛ اما در حجاز - على‌رغم عوامل قوى و نيرومندى كه انسان از رهگذر آن‌ها به رواج و انتشار تشيع در اين سرزمين اميدوار مى‌شد - هيچ پيشرفتى براى تشيع در اين منطقه به چشم نمى‌خورد. عوامل قوى و نيرومندى كه در رواج و انتشار تشيع در حجاز اثر گذاشتند بدين شرح بوده است:
- حجاز نخستين خاك و سرزمينى بود كه درخت تشيع در آن غرس شد، و اين خاك و سرزمين چنين درختى را در خود پذيرفت و اين درخت به رشد و رويش روى نهاد و به بر و ميوه بارور گرديد.
- حجاز همان‌جايى بود كه مردم آن، اميرالمؤمنين على عليه السلام را وا داشتند تا بيعت آن‌ها را پذيرا گردد.
- حجاز مركز فرود وحى در جهت ارائه و بيان فضيلت اهل‌بيت عليهم السلام و كانونى بود كه رسول‌خدا صلى الله عليه و آله فضائل وصى و خاندان خود را بر روى منبر اعلام و تبليغ مى‌فرمود.
- حجاز موطن همۀ امامانى بود كه از اولاد اميرالمؤمنين على عليه السلام بودند، و اين امامان تا امام‌هادى عليه السلام همگى در آن به سر مى‌بردند، و در تمام بلاد اسلام شيعيان به سوى اين ائمه به قصد حجاز بار سفر مى‌بستند.
شيعه در حجازِ معاصر
شمار شيعيان در ميان قبائل از شمار شيعيان شهرنشين حجاز فزون‌تر مى‌باشد و مى‌توان قبائل بنوجهم، بنو على و