10اسلامى براى پاكيزه نگه‌داشتن اين چشمه پر آب، از هرگونه آلودگى و تيرگى، انجام داده‌اند. نقد حديث با رعايت شرايط و مقررات آن، يكى از نوآورى‌هاى فكرى مسلمانان و ويژگى‌هاى خاص فرهنگ و تمدن آنهاست. اين امور از شيوه‌هاى پژوهشى - تحقيقى مسلمانان است كه عامل افتخار آنان بر همه ملت‌ها و فرهنگ‌هاى كهن و نو، خواه مرتبط با اديان آسمانى، خواه بشرى (وضع شده بر پايه قوانين زمينى)، به شمار مى‌آيد.
در اين مسير، آنان قواعد، پايه‌ها و موازين ضابطه‌مند، محكم و درستى را براى نقد سند و متن حديث پى ريخته‌اند تا از اين راه، درست و نادرست و حق و باطل آنها را از يكديگر بازشناسند؛ به‌گونه‌اى كه با تكيه بر راه‌هاى اثبات معقول و متعارف، متن حديث چنان اعتبارى يابد كه افزون بر متون كهن در نوشته‌هاى جديد نيز بتوان بر آنها اعتماد كرد.
پيشينيان بزرگوار ما در راه اصلاح حديث، تلاش‌هاى بسيارى بر خود هموار ساخته‌اند؛ چنان‌كه برخى از آنها براى ثبت مجموعه احاديثى در كتاب خود، از لابه‌لاى ده‌ها هزار حديث، طى سال‌هاى متمادى جست‌وجو و گاه با پيمودن مسافت‌هاى دور، به بررسى و تحقيق پرداخته و در كتاب جامع خود، چيزى را كه بين خود و خدا حجت مى‌ديدند، ثبت نمودند.
آنان با اين روش، گنج‌ها و ذخاير بزرگى را از فرهنگ منقح، نقادى شده، منظم و مدون به يادگار گذاردند و اصول، آثار، مسندها و جوامع حديثى را پديد آوردند.
پس از آن، نسل دوم آمد. اين نسل نيز با تكيه بر راه‌هاى امن و موثق،