10كه در تمامى فرامين خدا متناسب با امكانات و توانايى‌هاى نوعى و شخصى انسانها منظور گرديده است، ما را بر آن مى‌دارد كه در برابر مسؤوليتهاى سنگين و رسالتهاى عظيمى كه بر عهدۀ نسلها گذاشته شده، در اين نكته كنجكاو شويم كه خداوند حكيم توانايى‌هاى لازم را براى انجام اينگونه وظايف سخت چگونه فراهم نموده و در اختيار انسانها قرار داده است؟
بى‌شك نيروهاى فردى و توانايى‌هايى كه از سرمايه‌هاى وجودى افراد نشأت مى‌گيرد، براى انجام چنين مسؤوليتهاى بزرگ كافى نيست.
براى انجام آن، قدرتى عظيم كه از به هم پيوستن نيروهاى فردى و شتابِ حاصل از حركتهاى جمعى توليد مى‌گردد، لازم است.
يك سيستم به‌هم‌پيوسته صنعتى رابنگريم كه‌چگونه ازحاصل جمع نيروهاى كوچكتر، قدرتى عظيم توليد مى‌گردد؛ آنگاه در نظامى كه اسلام براى حركت جمعى انسانها تصوير نموده، به دنبال طرحها و فرمولهاى قدرت بگرديم. در اين جستجو به زودى پى خواهيم برد كه خداوند حكيم براى رسيدن به‌قدرتِ لازم، در جهت انجام فرايض سنگين و مسؤوليتهاى بزرگ، به صورت يك سلسله برنامه‌هاى عبادى - سياسى، امكانات توليد قدرت را متناسب با دشواريهاى وظايف فراهم كرده و ايجاد كانونهاى قدرت را از طريق اين برنامه‌ها، بر عهدۀ مسلمانان قرار داده است.
در ميان مراسم عبادى - سياسى اسلام، حج از جمله كانونهاى قدرت‌زا و اهرمهاى انتقال نيرو است كه مى‌تواند قدرت لازم را براى انجام رسالت جهانى نمودن اسلام و تحقق بخشيدن به اهداف عالى