107منعكس گرديده است و ذكر همين مطالب داراى ارزش تاريخى و گره گشاى نقاط مبهم، پس از گذشت هفتاد سال از انهدام اين حرم و ساير آثار در بقيع و خارج آن است.
و از مجموع اين مطالب و بر اساس نقل اين نويسندگان كه خود شاهد عينى بودند، معلوم مى‌شود كه قبر منتسب به فاطمۀ زهرا عليها السلام يا فاطمۀ بنت اسد، در عين حال كه در داخل بقعۀ ائمه بقيع قرار داشت، اما نه در وسط اين حرم شريف، بلكه در سمت جنوبى آن و در داخل طاقنمايى در مقابل محراب قرار گرفته بود و گر چه از سطح زمين قدرى بلندتر و مشخص و مورد احترام زائران بوده و زيارت حضرت زهرا عليها السلام در كنار اين قبر خوانده مى‌شده، ولى داراى ضريح معمولى، همانند قبور جناب عباس و ائمه عليهم السلام نبوده، بلكه يك روپوش قيمتى و گلابتون به روى اين قبر كشيده مى‌شده، آن هم ظاهراً به هنگام موسم حج و در مواقع كثرت زائران و در قرنهاى اخير در قسمت مقدّم اين طاق نما، شبكه‌اى از فولاد به صورت حائلى در ميان اين قبر و فضاى داخل حرم، تعبيه گرديده بود كه اين شبكه در اصطلاح عامه، به«ضريح حضرت فاطمه»معروف بود؛ همانگونه كه محراب به عنوان «محراب فاطمه»معروف شده است و اين قسمت از حرم داراى تزيينات مختصرى مانند شمعدان و چلچراغ بوده است.
و اينك گفتار اين نويسندگان:
ميرزا حسين فراهانى مى‌گويد: در وسط همين بقعۀ متبركه در طاقنماى غربى [ جنوبى] قبرى است كه به ديوار يك طرف آن را ضريح آهنى ساخته‌اند و مى‌گويند قبر فاطمۀ زهرا عليها السلام است. در اين بقعۀ مباركه ديگر زينتى نيست مگر دو چلچراغ كوچك و چند شمعدان برنجى، و فرش زمين بقعه حصير است. 1
نايب الصدر شيرازى مى‌گويد: و آثارى در آن بقعه در پيش روى ائمه به طرف ديوار؛ مانند شاه‌نشين ضريح وپرده دارد، مى‌گويند جناب صديقه طاهره عليها السلام مدفون است. 2
سيد اسماعيل مرندى مى‌گويد: و محراب قبر حضرت فاطمه عليها السلام را زيارت مى‌كنند،