7
پيش‌گفتار
در ميان عبادات، حج از جامعيت، پويايى، تنوع و گستردگى ويژه‌اى برخوردار است. از اين رو پژوهش در عرصه‌ها و ابعاد مختلف اين اقيانوس بيكران و صيد گوهرهاى گرانبهاى آن و كشف راهكارهايى كه بتواند اين عبادت سترگ را مايه قوام جامعه بشرى قرار داده و انسان را به ساحل سعادت رهنمون كند، همواره ضرورت دارد.
در موضوع حج و نيز موضوع اقتصاد به صورت جداگانه و تك‌نگارى پژوهش‌هايى ارزشمند صورت گرفته اما نوع رابطه اين دو موضوع و تأثير آنها بر يكديگر و بسيارى از دغدغه‌هاى ديگر متوليان اين دو عرصه، چندان مورد بحث و كاوش قرار نگرفته است.
با توجه به ابعاد گوناگون حج، پژوهشكده حج و زيارت بر آن شد كه با توجه به نامگذارى سال 1390 به عنوان «جهاد اقتصادى» و سال 1391 به عنوان سال «توليد ملى و حمايت از كار و سرمايه ايرانى» از سوى مقام معظم رهبرى، رابطه حج و اقتصاد را به بحث گذارده و آن را به صحنه محافل علمى و پژوهشى بكشاند و نتايج آن را در قالب همايش حج و اقتصاد به جامعه علمى كشور ارائه دهد.
آنچه در اين مجموعه از نظر انديشمندان و محققان مى‌گذرد، مقالاتى است كه از طرف پژوهشگران و اساتيد ارجمند به دبيرخانه همايش ارسال شده و تنها بيانگر ديدگاههاى مؤلفان آنها بوده و صحت و سقم محتواى مقالات به‌عهده نويسندگان بوده و بعثه و پژوهشكده حج و زيارت از اين جهت مسئوليتى به عهده نمى‌گيرد.
از تمامى كسانى كه در برگزارى اين همايش گام برداشته‌اند صميمانه سپاسگزارى مى‌كنيم. اميد است اين همايش قدمى هرچند كوچك براى طرح موضوعات مربوط به حج و اقتصاد باشد و ما بتوانيم در فرصت‌هاى ديگر از توان علمى كشور در اين موضوع مهم و كاربردى، بهره‌مند شويم. توفيق همگان را از خداوند متعال خواهانيم.
پژوهشكده حج و زيارت