12الف) به احاديثى عمل كند كه ازنگاه فلان عالم دينى حديث صحيح شمرده شده‌اند.
ب) اين شيوه را برگزيند كه زمانى به يك حديث عمل كند و در زمانى ديگر به حديث معارض آن عمل كند و از دانشمندان متخصص و اهل علم نيز حقيقت را جويا نشود. در اين حالت، او براى يافتن حقيقت و شناخت روايت صحيح‌تر، داراى ترجيح، روايت متقدم و متأخر و مخصص و مقيد تلاشى نمى‌كند. چه بسا اين فرد، خود در حال تحصيل علوم مربوط به حوزه حديث باشد، ولى براى صاحب‌نظر شدن و رسيدن به سطح كارشناس علوم حديث، گامى برندارد و به احاديث ضد و نقيض عمل كند.
ممكن است ما به هنگام ديدن روايات صحيحى كه با يكديگر تعارض دارند، گمان كنيم رسول خدا(ص) گاه آنچه را كه پيش از اين نيز اتفاق افتاده بود، فراموش مى‌كرد و سخنى متفاوت با نظر گذشته خود بيان مى‌فرمود؛ حال آنكه پيامبر(ص) معصوم است و خداوند درباره ايشان مى‌فرمايد: سَنُقْرِئُكَ فَلاٰ تَنْسىٰ ؛ «ما به زودى [قرآن را] بر تو مى‌خوانيم و هرگز فراموش نخواهى كرد». (اعلى:6)
در ميان سلف صالح، محدثان بزرگى را سراغ داريم كه از فقهاى حديث‌شناسى كه آنها را از سردرگمى در تعارض يا اختلاف ميان روايات نجات داده‌اند، تجليل مى‌كنند. «عبدالله بن مبارك» دانشمند خطه خراسان مى‌گويد: «اگر خداوند مرا به واسطه ابوحنيفه و سفيان كمك نمى‌كرد، مانند بقيه مردم بودم». 1