18تر از اين مساله؛ انسان قطع و يقين مى‌كند كه هيچ تغيير و تصرفى در اضلاع ديگر خانه خدا ايجاد نشده است. هزاران سال بر مسجد الحرام و آثار با ارزش موجود در آن، گذشته و از حوادث گوناگون طبيعى و اجتماعى مصون مانده است، و اين حاكى از آن است كه كسانى كه كعبه را مقدس مى‌دانستند، نشانه‌هاى آن را نيز ارج مى‌نهاده‌اند. از اين رو در حفظ و حراست شكل كعبه و آثار مربوط به آن، نهايت تلاش و جديت را نموده‌اند.
جمع بندى: در هيچ يك از اضلاع كعبه، به غير از ضلع حجر اسماعيل، اختلافى در كم يا زياد كردن آن وجود ندارد و در ضلع حجر اسماعيل هر چند قسمتى از آن را جزء بيت بدانيم امّا با توجه به لزوم طواف خارج از حجر اسماعيل، طواف كننده قهراً بيرون از بيت طواف خواهد كرد.
سه. طواف
3-1. پيشينه تاريخى طواف
قدمت تاريخى طواف به هزاران سال قبل از هبوط حضرت آدم به زمين بازمى گردد. 1مطابق متون دينى، فرشتگان مقرب الهى در ناحيه «ردْم» از آدم استقبال كرده و به او گفتند: ما دو هزار سال پيش از تو به اين خانه حج گزارديم. آدم پرسيد: شما هنگام طواف چه مى‌گوييد؟ گفتند مى‌گوييم: «سبحان الله والحمدلله ولااله الاالله والله اكبر.» 2
در آسمان دنيا، و دقيقاً مقابل كعبه، خانه‌اى وجود دارد كه نام آن «ضُراح» است. 3 برابرى آن با كعبه بگونه‌اى است كه اگر پايين بيايد، روى كعبه خواهد آمد. 4