35
«حج و عمره فقر را مى‌زدايند. همانگونه كه كوره آهنگرى زنگار آهن را مى‌زدايد». 1
اين تشبيه نشان مى‌دهد كه فقر و نادارى همانند زنگارهاى آهن است. اگر انسان بتواند زنگار زدايى كند، از لحاظ امكانات مادى هم بى‌نياز خواهد شد. همانگونه كه حج رفتن باعث بى‌نيازى مالى مى‌شود، اگر كسى از حج تخلف كند، نتيجه‌اى جز فقر نخواهد داشت. به اين حقيقت نبى اكرم صلى الله عليه و آله اشاره فرمود:
«اى گروه مردم! حج خانه خدا را انجام دهيد. پس هيچ خانواده‌اى وارد خانۀ خدا نمى‌شود، مگر آنكه بى‌نياز مى‌گردد و از حج‌گزاردن تخلّف نمى‌كنند، مگر آنكه تنگدست شوند». 2
اگر از معناى وسعت رزق و بى‌نياز شدن سئوال شود، پاسخ اين است كه منظور تأمين مخارج زندگى است. امام سجاد عليه السلام فرمود:
«حج و عمره به جاى آريد تا تندرست باشيد، روزى‌هايتان وسعت يابد و مخارج خانوادۀ شما تأمين گردد». 3
روزى اسحاق بن عمار به امام صادق عليه السلام گفت: من نيت كرده‌ام كه هر سال خودم يا كسى از خانواده‌ام با مال من به حج برود و بر اين كار مصمم و جدى هستم. امام عليه السلام او را اين گونه بشارت داد:
«اگر چنين كنى مژده باد كه مالت زياد خواهد شد». 4
راوى از امام صادق عليه السلام نقل مى‌كند:
«حج‌گزار هرگز گرفتار املاق نمى‌شود» 5 مى‌پرسد: معناى املاق چيست؟ امام در جواب مى‌فرمايد: «حاجى تنگدست، ورشكسته و فقير نمى‌گردد.»