23در آسمان تاريكى‌ها مى‌درخشد و نامش در دفتر خدا ثبت مى‌شود. انسانى كه به حج مى‌رود، ميهمان خداست و خدا از او ميزبانى مى‌كند. زيارت خانۀ خدا، جمع كردن سنگريزه‌ها، رفتن به عرفات، ورود به صحراى مشعر، گام نهادن در سرزمين پررمز و راز منا و گردش به دور خانۀ يار، همه و همه غذاهايى است كه خداى سبحان بر سر سفرۀ خود نهاده است تا باريافتگان ملكوت از آن بهره بگيرند.
حكمت عبوديت در حج به كمال مى‌رسد؛ حج عفو گنهكاران است، حج آزمون انسان‌هاست، حج نشانۀ عظمت بى‌پايان الهى است، دين خدا با حج زنده است، تجديد خاطره با رسول خدا صلى الله عليه و آله ، سرزمين وحى و اهل بيت عصمت در حج شكل مى‌گيرد، حج ذكر خداست.
حج بازار خداست و حاجى در اين بازار با خدا معامله مى‌كند و از او مزد مى‌ستاند. كسى كه تارك حج باشد كورى است كه در قيامت اعمىٰ محشور مى‌شود. حج جهاد ضعفاست، حج لبيك گفتن به دعوت ابراهيم خليل عليه السلام است و حج ديدار خداست.
دربارۀ ارزش، اهميت و جايگاه حج مضامين گسترده و متنوعى وجود دارد كه مى‌توان به اهم آنها اشاره كرد.
الف) وراثت بهشت
ميراث حج بهشت است و حج‌گزار جايگاهى جز بهشت عدن ندارد. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
«لَيسَ لِلحَجَّة الْمَبْرُورةِ ثَوابٌ إلاَّ الْجَنَّةِ»؛ 1
«پاداش حج نيكو، جز بهشت نيست.»
همچنين فرمود:
«هر عمره تا عمرۀ ديگر، كفارۀ (گناهان) ميان آن دو مى‌باشد و پاداش حج مقبول، بهشت است». 2
روزى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نشسته بود و كاروان شتران حجاج از آنجا مى‌گذشت. پيامبر صلى الله عليه و آله به