77
نقد و بررسى
محققان و دانشمندان،احتمال دفن حضرت زينب عليها السلام را در مصر بررسى كرده و به اين نتيجه رسيده‌اند كه نخستين كسى كه به دفن حضرت زينب عليها السلام در مصر اشاره كرده و ديگران نيز از جمله مرحوم آيت اللّٰه العظمى نجفى مرعشى قدس سره از ايشان پيروى كرده‌اند،جناب عُبيدلى در كتاب اخبار الزينبات است. 1عُبيدلى در كتابش به چند روايت تاريخى از دو تاريخ‌نگار به نام‌هاى«ابن عساكر»و«ابن طولون»استناد كرده و اين نظريه را داده است.اين نظريه كه شايد بعد از نظريۀ دمشق،پرجنجال‌ترين نظريه نيز به شمار مى‌رود،از چند جهت قابل بررسى است:از نظر سند،محتوا،كتاب و مؤلف آنكه به ترتيب به آن اشاره مى‌كنيم:
يك-سند:رواياتى كه در كتاب اخبار الزّينبات عُبيدلى آمده،پذيرفتنى نيست؛چرا كه راويان آنها افراد مجهول هستند و در كتاب‌هاى«رجال»و«تراجم»،نامى از آنان برده نشده است.
دو-اين روايات از نظر محتوا و دلالت كاملاً متناقض است؛به عنوان مثال:
- محتوا:در اين روايات آمده است كه بعد از شهادت امام حسين عليه السلام عبداللّٰه بن زبير به خون‌خواهى آن حضرت در مكه قيام كرد و زينب كبرى عليها السلام نيز در مدينه مردم را به شورش عليه بنى‌اميه دعوت نمود كه منجر به واقعۀ حرّه شد.فرماندار مدينه اوضاع را به يزيد گزارش داد؛او نيز فرمان تبعيد زينب عليها السلام را به مصر صادر كرد.درحالى‌كه مى‌دانيم عبداللّٰه بن زبير از دشمنان اهل بيت،اميرمؤمنان و حسين بن على عليهم السلام بوده است.