35مى‌گويد،چون خانه خدا و مقام ابراهيم عليه السلام در آن قرار دارد،حق تعالى به جهت تجليل از مكه آن را«اُم القرى»نام نهاد. ¹پرسش: از ديدگاه قرآن آيا كعبه اختصاص به گروه و نژاد خاصى دارد؟

پاسخ: قرآن كريم،چنان كه كعبه را اوّلين و با سابقه‌ترين خانۀ عبوديت و پرستش مى‌داند،آن را براى همۀ جهانيان،محور بندگى مى‌شناسد و مى‌فرمايد: «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ» ²؛يعنى اوّلين خانه‌اى كه براى همۀ مردم برقرار شده و هدايت جهانيان را تأمين مى‌كند،كعبه است و اختصاصى به گروه و نژاد خاصى ندارد و مردم اقليم معيّنى،از افراد اقليم ديگر به آن سزاوارتر نيستند و مرزهاى جغرافيايى نيز در اين امر همگانى نقش ندارد.از اين رو ملل گوناگون جهان،اعمّ از هندى،فارس،كلدانى،يهودى و عرب آن را گرامى مى‌داشتند. ³خداى سبحان در اين باره مى‌فرمايد:به ياد آور هنگامى كه مكان كعبه را براى ابراهيم معيّن كرديم تا مرجع عبادت پرستندگان را فراهم كند و به او گفتيم كه:خانۀ مرا براى طواف كنندگان و نمازگزاران و ركوع كنندگان سجده‌گر پاكيزه تن و در بين مردم دعوت حج را اعلان كن تا«از هر سو»و«به هر وضع و با هر وسيلۀ ممكن»از پياده و سواره و از دوز و نزديك،به نداى تو پاسخ دهند و براى انجام حج و زيارت كعبه گرد آيند: «وَ إِذْ بَوَّأْنٰا لِإِبْرٰاهِيمَ مَكٰانَ الْبَيْتِ أَنْ لاٰ تُشْرِكْ بِي شَيْئاً وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطّٰائِفِينَ وَ الْقٰائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ* وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ» ⁴.

شاهد ديگر بر اين مطلب اينكه فرمود:هنگامى كه ما كعبه را مرجع همۀ مردم و جايگاه امان و آرامش قرار داديم: «وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثٰابَةً لِلنّٰاسِ وَ أَمْناً» ،اين تعبير گرچه به حسب دلالت صريح،مردم اعصار پيشين را شامل نمى‌شود،ولى با توجه به ادامه آيه كه فرمود: «وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِيمَ مُصَلًّى وَ عَهِدْنٰا إِلىٰ إِبْرٰاهِيمَ وَ إِسْمٰاعِيلَ أَنْ طَهِّرٰا بَيْتِيَ لِلطّٰائِفِينَ وَ الْعٰاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ» ⁵روشن مى‌شود كه نه تنها مردم جهان