30بودند بازگشتند.
با اين وجود،در ميان ايشان چيزهايى از رسوم دورۀ ابراهيم و اسماعيل عليهما السلام باقى مانده بود كه از آن پيروى مى‌كردند از قبيل:تعظيم،طواف كعبه،حج،عمره،وقوف بر عرفات و مزدلفه،قربانى كردن شتران و تهليل گفتن به هنگام حج و عمره با افزودن چيزهايى كه در دين ابراهيم نبود.چنان كه قبيلۀ«نزار»هنگام تلبيه اين گونه رجز مى‌خواند:
لبيك اللهم لبيك! لبيك لا شريك لك،الاّ شريك هو لك،تملكه و ما ملك و خداى را در ضمن تلبيه يگانه مى‌شمردند،ولى بت‌هاى خود را با خداى تعالى شريك مى‌كردند،و بت‌هاى خويش را ملك خداى يگانه قرار مى‌دادند. 1 پرسش: اسلام چه سنت‌هايى را از حج ابراهيمى به رسميت شناخت؟
پاسخ: شعائر حج را جبرئيل عليه السلام به حضرت ابراهيم عليه السلام آموخت 2و حضرت ابراهيم عليه السلام نيز همان گونه كه از جبرئيل عليه السلام آموخته بود آن انجام داد و آن مراسم،چنان كه ابراهيم انجام داده بود،برقرار بود تا اينكه اعراب جاهلى بدعتى شرك آلود در آن پديد آورند.پس از بعثت رسول خدا صلى الله عليه و آله،اسلام حج را تثبيت كرد و بدعت‌هاى جاهلى را از آن زدود،اما برخى از سنت‌هاى ابراهيمى كه اسلام تثبيت كرده است به شرح ذيل است:
1.احترام و امنيت حرم: «مَنْ دَخَلَهُ كٰانَ آمِناً» 3؛
2.حرمت نهادن بر ماه‌هاى حرام رجب،ذى قعده،ذى حجه و محرم،از ديگر سنن ابراهيمى است كه خونريزى در آن حرام بود و اسلام نيز آن را تأييد كرد.قرآن كريم در اشاره به ماه‌هاى حرام اين چنين فرموده است: