25فرمود:نخستين بار فرشتگان بودند كه دور خانه خدا طواف كردند و سپس آدم عليه السلام، نوح عليه السلام،ابراهيم عليه السلام،موسى عليه السلام،عيسى عليه السلام و محمد صلى الله عليه و آله،تا اينكه اين امر تا روز قيامت سنّت شد 1؛بنا بر اين،بناى كعبه و حج آن به قبل از حضرت ابراهيم مىرسد.
پرسش: آيا حضرت ابراهيم عليه السلام تنها براى بناى كعبه به همراه همسرش«هاجر» و فرزندش«اسماعيل»به مكّه هجرت كرد؟
پاسخ: قرآن از زبان حضرت ابراهيم عليه السلام دليل هجرت او را به همراه زن و فرزندش به سرزمين مكّه چنين نقل مىكند:
«رَبَّنٰا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوٰادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنٰا لِيُقِيمُوا الصَّلاٰةَ» 2
پروردگارا! من يكى از فرزندانم (اسماعيل) را در درّهاى بىكِشت و گياه،در كنار خانۀ محترم تو سكونت دادم.پروردگارا! تا نماز به پاى دارند.
بنا بر اين،آن حضرت،هدف از هجرت خويش را فقط«برپاداشتن نماز»و ايجاد پايگاه مستحكم براى گسترش توحيد بيان مىكند.بر اثر هجرت حضرت ابراهيم عليه السلام به همراه حضرت اسماعيل عليه السلام و مادرش هاجر و رها كردن آنان در آن بيابان خشك، كه همه بر طبق فرمان الهى صورت پذيرفت و سعى و تلاش هاجر براى نجات جان خود و فرزندش از تشنگى و سرانجام جوشيدن معجزه آساى آب از زير پاى حضرت اسماعيل رفته رفته آن بيابان خشك و بى آب و علف رو به آبادى گذاشت و زمينهاى براى تجديد بناى خانۀ خدا به دست ابراهيم عليه السلام و حضرت اسماعيل عليه السلام شد و كعبه پايگاه مستحكمى براى توحيد و محورى براى عبادت پروردگار شد كه در رأس آن اقامه نماز است. 3